De biodiversiteit in landbouwgebieden staat onder druk. Voor boeren wordt het steeds lastiger om hoogwaardige landbouwproductie te combineren met behoud van biodiversiteit. Er zijn nieuwe ideeën nodig; innovaties en concepten die zorgen voor een werkbare landbouwproductie én biodiversiteit. Rotterdam de boer op! werkt dankzij een LEADER-subsidie samen met boeren op de Zuid-Hollandse Eilanden aan precies deze uitdaging. De initiatiefnemers
Rotterdam de boer op! (RDBO) is een onderdeel van Natuurmonumenten. Rotterdam de boer op! zet zich – samen met 25 partijen – in voor meer biodiversiteit in het Rotterdamse ommeland, eerlijk geproduceerd eten voor de stad én een goed verdienmodel voor groene boeren. RDBO zoekt samen met boeren naar oplossingen die werken voor boer én biodiversiteit. Binnen dit innovatieproject werken ze nauw samen met acht boeren op alle Zuid-Hollandse Eilanden. In de Hoeksche Waard zijn dat Biostee, Novifarm, Klompe Landbouw en VOF Ipenburg. Op Voorne-Putten zijn dat akkerbouwbedrijf van Beek en Gebr. van Bergeijk. Op Goeree-Overflakkee is dat Agreck.
De situatie
De natuur staat steeds meer onder druk. Voor boeren wordt het steeds lastiger om hoogwaardige landbouwproductie te combineren met behoud van biodiversiteit. Samen met boeren zoekt RDBO naar oplossingen die werken voor boer én biodiversiteit.
Eén van die oplossingen is klaveronderzaai: een traditionele methode die biologische boeren nog steeds gebruiken, maar in de gangbare landbouw grotendeels is verdwenen.
In de winter van 2023-2024 is RDBO gestart met een veldproef op 30 hectare wintertarwe bij akkerbouwcollectief Novifarm in de Hoeksche Waard en 2 hectare bij Akkerbouwbedrijf Van Beek. Ondanks een uitdagend groeiseizoen waren de eerste resultaten veelbelovend: klaveronderzaai werkt ook in gangbare graanteelt!
Nu wil RDBO deze methode verder testen op grotere schaal. De ecologische als landbouwkundige effecten worden nauw gevolgd en de bevindingen in dit project worden ook met andere boeren en beleidsmakers gedeeld. Zo brengen we samen natuurvriendelijke landbouw een stap verder.
Hoe LEADER Zuid-Hollandse Eilanden duurzame en innovatieve landbouw mogelijk maakt
Door middel van een LEADER-subsidie kan Rotterdam de boer op! – samen met acht boeren op de Zuid-Hollandse Eilanden – klaveronderzaai testen op 90 hectare.
Naast klaveronderzaai worden ook andere methodes om biodiversiteit te verbeteren onderzocht, zoals ruimer zaaien van graan en langer laten staan van graanstoppels. Proefboerderij Westmaas voert een gestandaardiseerd onderzoek uit naar factoren die de graanopbrengst beïnvloeden, zoals zaaiafstand, bemesting en de samenstelling van het klavermengsel.
De impact op bodem- en bovengrondse biodiversiteit – zoals akkervogels, bestuivers en wormen – zal doorlopend worden gemeten. Daarnaast wordt er gekeken naar praktische uitdagingen voor boeren. De resultaten deelt RDBO via excursies, een lunchlezing en een uitgebreid artikel, zodat meer boeren en beleidsmakers kennismaken met deze aanpak. Zo werkt Rotterdam de boer op! samen met acht boeren en LEADER aan een toekomst met gezondere graanakkers en meer biodiversiteit op de Zuid-Hollandse Eilanden.
